Hoe koop je Prince?
DOOR BART STEENHAUT
Zanger. Songschrijver. Muzikant. Producer. Talentscout. Platenbaas. Acteur. Prince is het allemaal. De hoogdagen van het popicoon liggen al even achter ons, maar live blijft hij ook nu - 52, inmiddels - een belevenis. Bovendien valt zijn productiviteit nauwelijks bij te houden, met onlangs alweer een driedubbel-cd. Straks zet hij voor het eerst sinds lang weer voet op Belgische bodem. Hoog tijd om in zijn werk het kaf van het koren te scheiden.
-----------------------------------------------------------
De classics *****
Sign ‘o’ the times (1987)
Ze zijn zeldzamer dan goeie grappen van Geert Hoste, maar Sign ‘o’ the times is the real thing: een dubbelaar zonder ballast. Aanvankelijk wilde Prince zelfs dat er dríe elpees in de hoes zouden zitten, maar daar wilde platenfirma Warner niet van weten. Bijgevolg zag hij zich genoodzaakt om enkel de allerbeste songs over te houden, en het resultaat valt niet onder één noemer te brengen. Van het uit rauwe gospel geboetseerde ‘The cross’ over de pure pop van ‘Starfish & coffee’, van de donkere elektroblues waardoor de titelsong wordt aangedreven tot de stomende funk van ‘It’s gonna be a beautiful night’, en van het soulvolle ‘Adore’ over de funkrock van ‘U got the look’ tot het jazzy ‘Slow love’: niemand van zijn generatie sloopte zoveel muren tussen genres. Een mijlpaal in de moderne muziek.
DOWNLOAD EERST
‘The cross’, ‘Starfish & coffee’, ‘Sign ‘o’ the times’
Purple rain (1984)
Hij had voordien al wat naam maar het was Purple rain - de soundtrack bij de film - die van Prince een megaster zou maken. Waar hij op zijn vorige platen vooral de kaart van de funk had getrokken, brak het toen zesentwintigjarige genie uit zijn niche door een brug te slaan naar rock, disco, soul, new wave en elektro. Op die manier wist Prince ook een blank publiek voor zich te winnen, en werd hij een icoon dat in de jaren tachtig alleen Madonna en Michael Jackson naast zich moest dulden. Vijf van de negen nummers werden wereldhits, en in totaal gingen er meer dan twintig miljoen stuks over de toonbank. Door het pikante taalgebruik - ‘Darling Nikki’ beschrijft een meisje dat in een hotellobby zit te masturberen - was Prince er in zijn eentje verantwoordelijk voor dat Tipper Gore - de vrouw van Al Gore - achteraf Parental Advisory-stickers op platen met expliciete songteksten liet kleven.
DOWNLOAD EERST
‘Purple rain’, ‘Let’s go crazy’, ‘When doves cry’
Around the world in a day (1985)
Het vergeten meesterwerk. Na het overrompelende succes van Purple rain trok Prince zich samen met zijn Revolution terug om Around the world in a day op te nemen, een plaat die tot aan de knieën is ondergedompeld in sixties-psychedelica, en daarom meteen vergeleken werd met Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band van The Beatles. De ene keer doen de songs mysterieus en spiritueel aan (‘Condition of the heart’, het met zijn vader geschreven ‘The ladder’) terwijl Prince zich in ‘Pop life’, ‘America’ en de hit ‘Raspberry beret’ net van zijn meest lichtvoetige kant laat zien. Prince stond erop dat de elpee zonder publiciteit zou worden uitgebracht, en het duurde enige tijd voor er singles uit getrokken werden omdat hij wilde dat het publiek de plaat eerst als een geheel zou horen. Desondanks haalde Around the world in a day vrijwel onmiddellijk dubbel platina.
DOWNLOAD EERST
‘Raspberry beret’, ‘Pop life’, ‘The ladder’
---------------------------------------------------------------------
Zeer goed ****
1999 (1982)
De eerste écht goeie Prince, en meteen een staalkaart van zijn geilste fantasieën. ‘I sincerely wanna fuck the taste outta your mouth’ klinkt het ondubbelzinnig in ‘Let’s pretend we’re married’, en in ‘D.M.S.R.’ wijst hij er zijn date op dat ‘it ain’t no sin to strip right down to your underwear.’ De nummers klinken alsof ze in een hoerenkast zijn opgenomen, maar tussen het gerampetamp vindt Prince wél zijn eigen geluid, en toont hij zich een begenadigd songschrijver. ‘Little red Corvette’ blijft één van zijn beste songs, en ook ‘1999’ zelf staat bijna dertig jaar later nog onverwoestbaar overeind.
DOWNLOAD EERST
‘1999’, ‘Little red Corvette’, ‘All the critics love you in New York’
Parade (1986)
De soundtrack bij Under the cherry moon, de eerste Prince-plaat die het beter deed in Europa dan in de Verenigde Staten, en meteen ook de zwanenzang van begeleidingsgroep The Revolution. Hij verrijkt orchestraal een aantal van de songs, al blijft de funk van ‘Kiss’ en ‘Under the cherry moon’ even aanstekelijk als dansbaar. De blazers zijn prominenter dan gewoonlijk, al is het toch vooral het verstilde slotnummer dat de krop in de keel lokt. ‘Sometimes it snows in april’ is niet meer dan Prince, een krakende barkruk, een akoestische gitaar en de stemmen van Wendy & Lisa. Een sober afscheid voor beide dames. Maar wel eentje in stijl.
DOWNLOAD EERST
‘Kiss’, ‘Girls & boys’, ‘Sometimes it snows in April’
Diamonds and pearls (1991)
Of ook: de laatste keer dat de kwaliteitscontrole van Prince het niet liet afweten, én het officiële debuut van zijn nieuwe band The New Power Generation. Zijn meest toegankelijke cd sinds lang, met naast de titelsong ook het ravissante ‘Money don’t matter tonight’ als opvallendste earcatchers. Er wordt gerapt, geslowd en geneukt, zoals de eerste single ‘Gett off’ (‘now move your big ass ’round this way so I can work on that zipper, baby’) fijntjes onderstreept. Een sterke, gevarieerde en ook verkoopsmatig erg succesvolle cd. Het sluitstuk van de Prince-suprematie. Daarna zou het nooit meer hetzelfde worden.
DOWNLOAD EERST
‘Diamonds and pearls’, ‘Money don’t matter tonight’, ‘Strollin’’
--------------------------------------------------------------------
Goed ***
Planet Earth (2007)
Ironisch dat de beste Prince-cd in jaren gratis bij een Britse krant werd weggegeven. Zowel Sheila E. als Wendy & Lisa maken hun comeback en de songs zijn een stuk sterker dan de eenheidsworst die je van hem gewend was geraakt. ‘Planet Earth’ begint sober met stem en piano, maar ontvouwt zich tot een fraaie gospelballad, en ook het door Jimi Hendrix beïnvloede ‘Guitar’ is er pal op. Het hoogtepunt heet ‘Chelsea Rodgers’, een brok dynamische p-funk die een tempo aanhoudt waar de meeste topsprinters het loodje bij leggen. De conclusie ligt voor de hand: Prince kan het nog.
DOWNLOAD EERST
‘Chelsea Rodgers’
Controversy (1981)
Een verbeterde versie van Dirty mind, de toepasselijk getitelde voorganger. Prince grossiert in zweterige funk, haalt zijn hoogste falsetstem boven voor ‘Do me, baby’, een boordevol erotiek volgestouwde ballad, en verkent alle hoeken van de dansvloer tijdens het stuiterende ‘Private joy’. De cd bereikt de laatste rechte lijn met het op een rockabillybeat vastgevezen ‘Jack U off’, een ode aan wederzijdse masturbatie. Dit is één van die platen waaraan Prince zijn reputatie als geilneef te danken heeft.
DOWNLOAD EERST
‘Controversy’, Jack U off’
Lovesexy (1988)
De hoes - waarop Prince naakt staat afgebeeld - trok meteen de aandacht, al was dat lang niet het enige eigenaardigheidje. Doordat Lovesexy op cd als één track is geprogrammeerd is het bijvoorbeeld onmogelijk om naar afzonderlijke nummers te luisteren. Niet zo héél erg overigens, want hoe slecht kan een plaat zijn waar zowel ‘Glam slam’, ‘Alphabet St.’ als het dromerige ‘I wish u heaven’ een hoofdrol op vertolken. De knappe ballad ‘When 2 R in love’ was gered uit het even daarvoor geperste, maar op bevel van Prince prompt weer vernietigde Black album.
DOWNLOAD EERST
‘Alphabet St.’, ‘Glam slam’
-------------------------------------------------------------------------------
Alleen voor de fans **
Emancipation (1996)
Verlost van zijn wurgcontract met Warner vierde Prince zijn herwonnen vrijheid met het euforisch getitelde Emancipation, samen goed voor drie cd’s die elk precies een uur duren. Er staan een paar opmerkelijke covers op - het eerder door Joan Osborne opgenomen ‘One of us’, het van Bonnie Raitt bekende ‘I can’t make you love me’ en een knappe uitvoering van de Delfonics-classic ‘La, la means I love you’, maar globaal genomen mist het geheel coherentie en haalt de overdaad aan middelmatig materiaal de uitschieters onderuit.
DOWNLOAD EERST
‘Jam of the year’
N.E.W.S (2003)
Echt verrassen doet Prince nog zelden, maar toen hij in 2003 een instrumentale fusion-cd uitbracht werden links en rechts toch wat wenkbrauwen gefronst. De plaat bevat vier nummers van exact veertien minuten die elk naar een windrichting zijn genoemd, en allemaal op dezelfde dag werden opgenomen. Niet slecht, maar niettemin enkel essentieel voor de echte fans. En die zijn kennelijk met minder dan voorheen want N.E.W.S is - met nog geen veertigduizend exemplaren wereldwijd - voorlopig de slechtst verkochte Prince-cd aller tijden. Zelfs een Grammy-nominatie bracht destijds geen soelaas.
DOWNLOAD EERST
‘North’
Lotusflow3r (2009)
De jongste, voorlopig nog altijd niet officieel in België uitgebrachte worp van Prince is opnieuw wat te veel van het middelmatige: drie cd’s, waaronder één waarop zijn nieuwe protegee Bria Valente de zangpartijen voor haar rekening neemt. Als bekeerde getuige van Jehova is zijn taalgebruik inmiddels opgepoetst, maar heel af en toe schemert de hand van de grootmeester toch nog door in de songs. ‘Chocolate box’ en de ballad ‘U’re gonna C me’ hadden zelfs op één van zijn eighties-classics kunnen staan.
DOWNLOAD EERST
‘Chocolate box’
-----------------------------------------------------------------------------
Het dieptepunt
Chaos and disorder (1996)
Met Come had Prince twee jaar eerder al een ondermaatse plaat uitgebracht om onder zijn contract met Warner uit te raken, en Chaos and disorder is van hetzelfde laken een pak: restjes die nooit het daglicht hadden mogen zien, maar nu uit gemakzucht toch worden vrijgegeven. De schade die dit soort uitgaven aanrichtte raakte achteraf nooit meer hersteld. Momenteel wordt Chaos and disorder niet meer geperst maar geen nood: elke tweedehandswinkel heeft nog een doos onverkochte exemplaren in de kelder staan.
----------------------------------------------------------------------------
De compilatie ****
The hits/The B-sides (1993)
Aan greatest hits geen gebrek, maar doordat Prince de laatste jaren vaker van platenfirma wisselt dan van hoge hakken, is er geen enkele die een volledig overzicht geeft van zijn omvangrijke carrière. Bijgevolg blijft The hits/The B-sides uit 1993 het beste wat momenteel voorhanden is. Maar niet getreurd: hier staan wel zesendertig van zijn grootste hits verzameld, en deze compilatie bevat bovendien zijn originele versie van het door Sinéad O’Connor de onsterfelijkheid ingezongen ‘Nothing compares to you’. Op de koop toe bevat deze box nog een derde cd met twintig moeilijk te krijgen of niet eerder uitgebrachte B-kantjes. In die periode was Prince zo geniaal dat de parels ook daar voor het oprapen liggen.